موضوع بيشتر بحثهاي مجله Nature Nanotechnology در عرض دو سال گذشته بيشتر حول روشهاي مختلف براي مديريت و بودجهگذاري در علم بوده است. در اين بحثها بيشتراستدلال کردهاند که فناوري نانو يک مبحث فرادانشگاهي است : به عبارت ديگر به منظور حل مشکلات خاص صنعت، تحقيقات فناوري نانو (از طرف دولت) به شدت از نظر مالي حمايت ميشود و اغلب اين تحقيقات نيز مستلزم همکاريهاي بينرشتهاي و مشارکت ميان دانشگاهها و صنايع است. اين روش با شيوههاي مرسوم آموزشي و دانشگاهي در تضاد است، در اين روشها، تحقيق علمي تنها به خاطر خود علم انجام ميشود، در روشهاي متعارف، محققان آزاد هستند که تحقيقات غير عملي انجام دهند و به ندرت سودي شامل حال جامعه ميشود، ولي روشهايي غير قابل پيش بيني نيز به کار ميبرند و غالبا، تحقيقات دانشگاهي بايد با اين شيوه انجام گيرد . اما، همانطورکه در بيشتر موارد ديده ميشود، مرز ميان اين روشها نامشخص است. در صفحه ي 2 مقاله ي پاتريک ام سي کري که درباره تاريخچه يک فناوري نوشته شده بود – مقاومت مغناطيسي غول پيکر- اين مطلب به وضوح آمده است. ضمن اينکه بسياري از استدلالهايي که جهتگيري آنها در راستاي حمايت از ديدگاه تحصيلي مرسوم است، براي حمايت از ديدگاه فرادانشگاهي نيز به کار ميروند و عکس اين قضيه نيز صادق است .
با ادامه اين بحث يک فصل مشترک جالب يافته ميشود. بر اساس تحقيقات لاکس سال 2007 اولين سالي بود که شرکتها (حدودا به مبلغ 6.6 ميليارد دلار) بيش از دولت (به مبلغ 6.2 ميليارد دلار) در حوزه فناوري نانو سرمايهگذاري داشتند. و مانند بسياري از صنايع ديگر، شرکتهاي فناوري نانو با محصولات فناوري سطح پايين (Low hanging fruit) شروع کردند.
در کنفرانس عمومي اخير بستون با موضوع مهندسي نانو از اين مثالها فراوان بود. براي مثال شرکت Nanoblox,Inc، نانوالماسهاي خود را براي کاربرد در روانکننده ها، براق کنندهها و پوششهاي پاککننده به فروش رساند. شرکت Nanocomp Technologies، نانولولهها را به منظور استفاده در پوششهاي ضد حريق در يک ساختار صفحهاي به يکديگر ميبافت. شرکت Luna nano Works، به اين نتيجه رسيده بود که به نظر ميرسد فولرين رشد موي سر را تقويت ميکند. بسياري از مثالهاي ديگر در فهرست فروشندگان محصولات نانو تحت عنوان Project On Emerging Nanotechnologies بيان شده بود . از جمله آنها اختراع چسب ها، گريس جديد، شيشههاي بچه و شلوارهاي ضد چروک و همچنين فلش رم 16 گيگابايتي بود. از همه اينها مشهورتر کاربرد فناوري نانو در ساخت لوازم ورزشي است، مانند چوب بيس بال نانولولهاي شرکت Stealth، چوب گلف شرکت Accuflex Evolution و راکت بدمينتون شرکت MAX NANO.
اين کاربردها – که ما به آنها " فناوري نانوي ديگر " ميگوييم – مشخصا پيش پا افتادهتراز محصولاتي مانند ترانزيستورهاي تک الکتروني، قفلهاي مولکولي و و ديگر پيشرفتهاي تحقيق شده در آزمايشگاههاي دانشگاهها هستند. در "فناوري نانوي ديگر" فهم اصولي کم اهميتتر از ملاحظات تجربي است: ملاحظاتي از قبيل اينکه چگونه اين فناوري به توليد انبوه ميرسد؟ اين چگونه معامله ميشود؟ چه قدر پايدار است؟ علاوهبر اينها، خود اين فناوري غالبا بر خصوصيات اصلي ماده استوار است: خصوصياتي همچون ميزان استحکام، سختي، کوچکي و رسانايي (الکتريکي و حرارتي) نانوذرات.
آيا "فناوري نانوي ديگر"، مثالي از علم فرادانشگاهي است؟شايد اين گونه باشد. آيا محض بودن دامنه موضوعات فناوري نانو از تکامل يک شاخه مديريت علمي جداگانه جلوگيري ميکند؟ گر چه الزاما وجود همزمان مدهاي متفاوت از تحقيقات علم و فناوري نانو منجر به پيچيده شدن ميشود– متاسفانه در تشخيص تحقيقات غير عملي و موارد خاص مورد تأکيد – اما ميتواند در بلند مدت مزايايي به همراه داشته باشد. اين ميتواند به دليل مهارت، لوازم و درآمدي باشد که از طريق ساخت و فروش ضدآفتابها و راکتهاي تنيس و مثالهاي متعدد ديگر از "فناوري نانوي ديگر" نصيب فناوري نانو ميشود، چراکه کارهاي "فناوري نانو ديگر" نسبت به کارهاي حساس تر، پرزحمتترو پرهزينهترفناوري نانو، بهتر پيش ميرود.
براي نمونه اجازه بدهيد که به شرکت Nanoblox برگرديم. در زماني که نانوالماسهاي آنها در ترکيب روان کنندهها به کار ميرفت تا در ناوگان حمل و نقل مورد استفاده قرار گيرد، شرکت مشغول تهيه نوع خالصي از همان ماده به عنوان پلت فرم داروساني بود که يکي از سختترين و بالقوهترين کاربردهاي پرسود فناوري نانو است. در نمونه مشابه ديگر، شرکت Corning Glass، که در زمان ورود فناوري فيبرهاي نوري، خود را در موقعيت مناسبي براي توليد اين فيبرها ديد و نيز سازنده نانوکِرِمها است، به صورت همزمان تجارب خود را براي درمان سرطان به کار برد.
همانطور که فرآيند توليد نانوساختارها ميتواند به صورت همزمان از همزيستي روشهاي بالا به پايين و پايين به بالا سود ببرد. کل موضوع نانو نيز ميتواند از همزيستي فناوري نانو پيشرفته و "فناوري نانوي ديگر" و نيز تنوع مديريتي و بودجهگذاري منفعت ببرد.
منبع:سایت نانو